«ساموئل اچ آلتمن» یا بهاختصار «سم آلتمن»، کارآفرین، برنامهنویس و اندوختهگذار پرریسک آمریکایی است که زیاد تر او را با دستاوردهایش در حوزه هوش مصنوعی و نقش کلیدی او بهگفتن مدیرعامل OpenAI و خالق ChatGPT میشناسیم. در این نوشته نگاهی به زندگینامه سم آلتمن و فعالیتهای او خواهیم داشت.
سم آلتمن در سال ۱۹۸۵ در شهر شیکاگو آمریکا متولد شد و اغاز زندگی خود را در شهر سن لوییس ایالت میزوری گذراند. او دوران تحصیل خود را در مدرسه جان باروز (John Burroughs) ایالت لسآنجلس سپری کرد و سپس تحصیلات خود را در رشته علوم رایانه دانشگاه استنفورد در ادامه گفت. آلتمن همانند تعداد بسیاری از شخصیتهای اثرگذار حوزه فناوری ازجمله استیو جابز، بعد از زمان کوتاهی دانشگاه را رها کرد و مستقیم داخل حوزه کسبوکار شد.
اکنون دارایی خالص سم آلتمن حدوداً ۵۰۰ میلیون دلار است که قسمت عمده آن از سهام شرکتها و اندوختهگذاری در شرکتهای دیگر فراهم میبشود.
فعالیتهای سم آلتمن از کجا اغاز شد؟
وقتی که زندگینامه سم آلتمن را مرور میکنیم، فهمید علاقه و اشتیاق او به کامپیوتر از دوران کودکیاش میشویم. او در ۸ سالگی با یک مکینتاش که والدین او برایش خریده بودند، کدنویسی، گسترش نرمافزار و طراحی سایت را یاد گرفت. سپس از آن در ۱۳ سالگی، با منفعت گیری از زبان برنامهنویسی BASIC بازیهای کامپیوتری برای سیستمعامل DOS گسترش داد و سپس به همراه دوستانش شرکتی را تأسیس کرد که در آن برنامههای کاربردی برای دیگر سیستمعاملها آماده میکردند.
آلتمن با گذراندن تحصیلات متوسطه، داخل دانشگاه استنفورد شد. بعد از انصراف او و دو همکلاسیاش در سال ۲۰۰۵، همهزمان به ساخت و گسترش اپلیکیشن لوپت (Loopt) پرداختند. این برنامه برای کاربران تلفنهای هوشمند امکان بهاشتراکگذاری موقعیت خود بهصورت انتخابی با دیگر افراد را فراهم میکرد و در سیستمعاملهای گوناگون قابل نصب می بود.
لوپت جزو اولین شرکتهایی می بود که تحت اندوختهگذاری ۵ میلیون دلاری شرکت وای کامبینیتر (Y Combinator) یا بهاختصار وایسی (YC)، با جذب ۳۰ میلیون دلار اندوخته خطرپذیر، به ارزشی بالغ بر ۱۷۵ میلیون دلار دست یافت. بااینوجود، تعداد اندک کاربران آن، سم آلتمن و همبنیانگذاران لوپت را واداشت تا آن را با ۴۳ میلیون دلار به شرکت گرین دات، یک شرکت فعال در حوزه بانکداری آنلاین، واگذار کنند.
سپس از لوپت، sam altman در کنار برادرش «جک آلتمن» شرکت اندوختهگذاری ریسکپذیر Hydrazine را تأسیس کرد و مبلغ ۲۱ میلیون دلار را که شامل قسمت عمدهای از سهم ۵ میلیون دلاری لوپت و اندوختهگذاری پیل تیل (Peter Thiel) میلیاردر آلمانی-آمریکایی می بود، به اندوختهگذاری روی استارتاپهای وایسی تعلق داد.
در ادامه فعالیتهای مرتبط با وایسی، سم آلتمن در سال ۲۰۱۱ بهگفتن شریک تجاری به آنها ملحق شد و سه سال سپس، «پل گراهام»، مدیرعامل وایسی، آلتمن را در نقش جانشین خود معارفه کرد. با نظر آلتمن، وایسی جمعآوری اندوخته ۵۰ میلیون دلاری سری B را برای پلتفرم ردیت رهبری کرد و در همان سال و بعد از استعفای مدیرعامل ردیت، مدیریت این مجموعه را بهصورت موقت و برای تنها ۸ روز بر مسئولیت گرفت. این چنین او در سال ۲۰۱۶، بعد از گراهام بهسمت مدیرعاملی وای کامبینیتر منصوب شد. یقیناً سه سال سپس، آلتمن از مدیرعاملی وایسی استعفا کرد تا همهزمان به فعالیتهایش در مقام مدیرعامل OpenAI مشغول بشود.
سم آلتمن به همراه اشخاصی همچون «ایلان ماسک»، «گرگ بروکمن» (Greg Brockman)، «جسیکا لیوینگستون» (Jessica Livingston) و «پیتر تیل» در کنار مایکروسافت، سرویسهای وب آمازون، اینفوسیس (Infosys) و گروه Y Combinator Research، شرکت بزرگ OpenAI را پایهگذاری کرد و بهگفتن همبنیانگذار آن شناخته شد. این تنها همکاری ماسک و آلتمن نیست؛ چون او یکی از اندوختهگذاران شرکت نورالینک (neuralink) منتسب به ایلان ماسک است که در تشکیل تراشههای مغزی فعالیت دارد.
سم آلتمن فارغ از هوش مصنوعی، در حوزههای دیگر نیز عمل به اندوختهگذاری کرده است تا بهطور کلی مردم او را بهگفتن یک اندوختهگذار پرریسک بشناسند. آلتمن در Airbnb (پلتفرم خرید و اجاره مسکن)، برنامه Stripe، شبکه اجتماعی ردیت و استارتاپ هستهای Helion اندوختهگذاری کرده است. آلتمن این چنین بهگفتن مشاور در بنیاد گسترش استلار (Stellar) که از گسترش ارز دیجیتال حمایتمیکند، فعالیت دارد.
در سال ۲۰۱۵، نشریه فوربز (Forbes) سم آلتمن و پل گراهام را در فهرست ۳۰ اندوختهگذار خطرپذیری که زیر ۳۰ سال می باشند، قرار داد. همینطور مجله تایم (Time) در سال ۲۰۲۳ او را یکی از ۱۰۰ فرد اثرگذار جهان دانسته است.
عمل های سم آلتمن در گسترش OpenAI و هوش مصنوعی
OpenAI با مقصد گسترش کنترلشده و بشردوستانه هوش مصنوعی تأسیس شد و از بدو اغاز فعالیت، تحقیقاتش را بهصورت عمومی انتشار میکند و در اختیار مردم قرار میدهد.
اندوختهگذاران مختلفی در OpenAI وجود دارند که بیشک بزرگترین آنها مایکروسافت است. این شرکت در سال ۲۰۱۹ مبلغی بالغ بر یک میلیارد دلار در آن اندوختهگذاری کرد و در ژانویه ۲۰۲۳ (دیماه ۱۴۰۱) نیز از اندوختهگذاری حدوداً ۱۰ میلیارد دلاری خبر داد. جدا از مایکروسافت، OpenAI در آوریل ۲۰۲۳ (فروردینماه ۱۴۰۱) مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار از برخی شرکتهای اندوختهگذاری ریسکپذیر همانند Sequoia Capital ،Andreessen Horowitz ،Thrive ،K2 Global و Founders Fund جمعآوری کرد تا به گمان زیادً از آن برای گسترش پروژههای آتی خود منفعت گیری کند.
یکی از عمل های مهم OpenAI، گسترش هوش مصنوعی مولد تبدیل متن به عکس DALL·E می بود که اولین نسخه از آن را در ژانویه ۲۰۲۱ (دیماه ۱۴۰۰) اراعه کرد. همینطور آخرین مدل آن هم با نام DALL·E 3 در سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریورماه ۱۴۰۲) انتشار شد که با بهبودهایی در فهمیدن جزئیات همراه می بود. علاوهبراین، OpenAI با راهاندازی GPT-3 در نوامبر ۲۰۲۲ (آبانماه ۱۴۰۱) به دستاورد بزرگی در حوزه هوش مصنوعی دست اشکار کرد. ملزوم به ذکر است که این چتبات تنها در عرض ۵ روز به یک میلیون کاربر دست یافت و رکورد جدیدی را به ثبت رساند!
در ادامه فعالیتهای OpenAI، اخیراً برخی منبع های از گسترش پروژهای با نام *Q (با تلفظ Q-Star) خبر خواهند داد. این مدل انگارً توانایی بسیارای در محاسبات ریاضی دارد و از چندین قدم از مدلهای جاری جلوتر است. همین نوشته عکس العمل برخی محققان و فعالان هوش مصنوعی را در پی داشته و مطابق خبر رویترز، چندین کارمند OpenAI در نامهای به هیئتمدیره، از پیشرفت این پروژه ابراز نگرانی کرده و آن را خطر جدی برای بشریت دانستهاند.
با رهبری و مدیریت سم آلتمن، OpenAI به بزرگترین کمپانی گسترشدهنده هوش مصنوعی مولد تبدیل شده است و تعداد بسیاری ازجمله «اریک اشمیت»، مدیرعامل اسبق گوگل، این دوران را متغیرکننده توصیف میکنند: «او قیمت این شرکت را از هیچ به نزدیک به ۹۰ میلیارد دلار رساند و دنیای ما را برای همیشه تحول داده است. نمیتوانم برای عمل های بعدی او صبر کنم؛ چون من و میلیاردها نفر دیگر از عمل های آینده او سود خواهیم برد و این باورنکردنی است.»
فعالیتهای سم آلتمن در حوزه هوش مصنوعی محدود به OpenAI نبوده؛ او در تابستان ۲۰۲۳، پروژه WorldCoin را با قیمت ۲ دلار بهازای هر توکن اغاز کرد. این پروژه یک شبکه مالی و هویتی فراگیر جهانی است که با اسکن شبکیه چشم انسان، هویت آنها را تشخیص میدهد. به حرف های آلتمن، این کار برای نزدیک ساختن انسان از باتهای هوش مصنوعی که تعداد بسیاری از فعالیتهای جاری دنیا را انجام خواهند داد، الزامی است.
بااینحال، اخیراً شایعه ها بسیاری حوالی OpenAI تشکیل شده که اغاز آن به ۱۷ نوامبر ۲۰۲۳ (۲۶ آبانماه ۱۴۰۲) برمیگردد؛ جایی که هیئتمدیره OpenAI یک دفعه رأی به برکناری سم آلتمن داد. اگرچه برخی منبع های خبری از اختلاف سم آلتمن و هیئتمدیره درمورد خطرهای هوش مصنوعی عمومی خبر دادند، اما طی یک بیانیه رسمی، علت اخراج آلتمن «عدم ربط صادقانه او با اعضای هیئتمدیره» گفتن شد. بعد از آن گرگ بروکمن، رئیس هیئتمدیره و برخی کارشناسان قسمتهای دیگر شرکت در اعتراض به این تصمیم استعفا کردند و ۶۵۰ کارمند OpenAI با انتشار کردن نامهای، استعفای احتمالی خود را در صورت عدم برگشت سم آلتمن و گرگ بروکمن گفتن کردند.
سه روز سپس، رسانهها از وجود احتمالی آلتمن و تیمش در مایکروسافت خبر دادند. سپس مایکروسافت خبرداد همه کارمندان OpenAI که زیر نظر آلتمن فعالیت داشتند، میتوانند با نگه داری سمت، در قسمت گسترش و تحقیقات هوش مصنوعی این شرکت استخدام شوند. همینطور گاردین از گمان تأسیس یک شرکت تازه در صنعت هوش مصنوعی توسط سم آلتمن و با همکاری گرگ بروکمن خبر داد.
این حواشی در ۲۲ نوامبر (۱ آذرماه ۱۴۰۲) و با اظهار رسمی برگشت سم آلتمن به OpenAI و تحول کامل هیئتمدیره به آخر رسید. بر پایه این تغییرات، «برت تیلور» بهگفتن رئیس هیئتمدیره انتخاب شد و دو صندلی دیگر در اختیار «لری سامرز» و «آدام دی آنجلو» قرار گرفت. مایکروسافت نیز حمایتکامل خود از هیئتمدیره تازه را خبرداد تا به حرف های تعداد بسیاری از تحلیلگران، برنده مهم این اتفاقات لقب بگیرد؛ چون به گمان زیادً میتواند ابتکار عمل بیشتری در OpenAI داشته باشد.
نظر آلتمن درمورد هوش مصنوعی چیست؟
به نظر سم آلتمن، هوش مصنوعی میتواند در حل برخی از بزرگترین چالشهای بشریت ازجمله تغییرات آبوهوایی، درمان سرطان و افزایش دسترسی به انرژی و آموزش پشتیبانی کند. یقیناً بهنظر میرسد که سم آلتمن به خطرات احتمالی هوش مصنوعی آگاه است و تلاش کرده محدودیتهای ملزوم را برای جلوگیری از خطرات آن بهکار بگیرد.
خالق ChatGPT در مصاحبه با مجله ABC حرف های است: «مردم باید خوشحال باشند که اکنون کمتر دلواپس خطرات هوش مصنوعی هستیم؛ بااینوجود، برخی می باشند که این محدودیتهای امنیتی را (برای جلوگیری از خطرات هوش مصنوعی) اعمال نمیکنند و فکر میکنم جامعه جهانی زمان محدودی برای عکس العمل نشاندادن به این نوشته دارد.»
منبع