انتقال آب خلیج فارس به اصفهان؛«بزرگترین پروژه آبی جهان»

به نقل از خبرگزاری موج به نقل از ایمیدرو، مطرح گسترش پروژه های نمک‌زدایی و انتقال آب از دریای عمان و خلیج‌فارس به استان‌های واقع در فلات مرکزی و شرق سرزمین که «بزرگترین پروژه آبی جهان» نیز محسوب می بشود، با حمایترهبر معظم انقلاب از سال ۱۳۹۷ کلید خورد. ایشان فرمودند: «انجام این مطرح زیاد مهم است، داخل شوید و جدا جستوجو کنید».

مقصد کلی از اجرای پروژه ملی انتقال آب خلیج فارس (خط نخست)، شیرین‌سازی و انتقال آب در کل به مقدار ۶۵۰ میلیون متر مکعب در سال است که با حمایتهای وزارت صمت و راهبری ایمیدرو اجرایی شد و به نتیجه رسید.

اکنون انتقال آب از خلیج فارس به استان های هرمزگان، کرمان و یزد با خط یک انجام می بشود. شرکت های گل گهر، ملی صنایع مس ایران و چادرملو با اندوخته گذاری ۲۳ هزار میلیارد تومان در خط نخست این پروژه شراکت داشته اند.

 تاریخچه شیرین‌سازی آب

برپایه این گزارش، تاریخچه منفعت گیری از آب شیرین کن به قرن چهارم پیش از میلاد باز می‌گردد که ارسطو فرآیند تقطیر را به گفتن روشی برای شیرین سازی آب دریا معارفه کرد و مدارکی نیز درمورد کاربرد این روش به وسیله دریانوردان در نزدیک به ۲ هزار سال قبل حاضر است.

در اغاز دهه ۷۰ میلادی فرآیند تازه آب شیرین‌کن مورد دقت قرار گرفت و آن، منفعت گیری از غشاهای نیمه‌تراوا به‌منظور نمک‌زدایی از آب می بود؛ این فرآیند با گفتن اسمز معکوس (RO) شناخته شد. عربستان سعودی، آمریکا، امارات و کویت بزرگترین ظرفیت آب‌شیرین‌کن‌ها در جهان را در اختیار دارند.

سهم ناچیز ایران از شیرین‌سازی آب دریا

تاریخ ورود این کشورها به او گفت و گو شیرین‌سازی آب دریا به دهه ۱۹۶۰ میلادی یعنی نزدیک به ۶۰ سال پیش می رسد که در ۲۰ سال تازه ظرفیت خود را در این قسمت به شدت افزایش داده اند تا جایی که از مجموع ۱۰۷ میلیون متر مکعب در روز شیرین سازی آب دریا در جهان نزدیک به ۲۶ میلیون مترمکعب آن در حوضه خلیج فارس انجام می‌بشود و سهمی که ایران تا بحال به خود تعلق داده است، فقط ۶۵۰ هزار متر مکعب در روز است و بقیه این سهم در آمار متعلق به کشورهای عربی شمال آفریقا و خاورمیانه است.

 انتقال آب به اصفهان

مسیر انتقال آب خلیج‌فارس به استان اصفهان نزدیک به یک‌هزار کیلومتر است که ۵۰۰ کیلومتر از این مسیر مربوط به خط سیرجان- اصفهان است و مسیرهای عبوری شامل چهار استان می بشود.

در این مطرح بیشتر از ۲۰ مسیر برای انتقال آب دریا به اصفهان از سواحل خلیج فارس تا دریای عمان و با عبور از استان های گوناگون از جمله هرمزگان، بوشهر و فارس بازدید و برسی شده است.

در نهایت گزینه برتر با آبگیری از ساحل دریای عمان در استان هرمزگان و مسیر انتقال از استان‌های کرمان و یزد به علت کیفیت آب بهتر، مسیر مناسب‌تر و این چنین امکان دفع شورابه به آب‌های آزاد، انتخاب و بعد از تکمیل مطالعات مطرح و انجام برسی‌های زیست محیطی عملیات اجرایی در شهریور ماه سال ۱۴۰۱ اغاز شد.

از اجزای این پروژه می‌توان به تاسیسات آبگیری از دریا، تاسیسات نمک زدایی و دفع شورابه، سامانه انتقال آب، جاده سرویس و تونل، ایستگاه‌های پمپاژ و مخازن بین راهی سامانه تامین نیرو (نیروگاه) و انتقال نیرو و سامانه تله متری و کنترل اشاره کرد.

در پروژه انتقال آب خلیج‌فارس به اصفهان، مقصد شیرین‌سازی و انتقال آب در کل به مقدار ۶۰۰ میلیون متر مکعب در سال (روزانه بیشتر از ۱.۶ میلیون متر مکعب) است که فاز نخست آن به شیرین‌سازی نزدیک به ۲۰۰ میلیون مترمکعب در سال به استان اصفهان تعلق دارد. طول مسیر این مطرح یک‌هزار و ۲۰۰ کیلومتر است.

شرکت های شرکت فولاد مبارکه، شرکت ذوب آهن، اتاق بازرگانی اصفهان، پالایشگاه نفت اصفهان، سازمان همیاری شهرداری های استان اصفهان، شهرداری اصفهان و شرکت فلز تدارک فولاد مبارکه در آن سهامدار می باشند.

مقدار اندوخته گذاری در این پروژه ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار است. ابَرپروژه انتقال آب به استان‌های گوناگون از جمله استان صنعتی اصفهان می‌تواند عرصه‌ساز گسترش روزافزون مجموعه‌های بزرگ و کوچک تولیدی، رونق کسب و کار، جهش تشکیل، درآمدزایی و اشتغالزایی باشد.

پیشرفت ۷۵ درصدی قسمت سیرجان- اصفهان

پیشرفت عملیات پروژه انتقال آب به استان اصفهان (قسمت سیرجان تا مرز استان اصفهان) به طول ۳۳۰ کیلومتر دارای پیشرفت ۷۵ درصد است، هرچند به حرف های کارشناسان، مساعدت های ملزوم برای تامین ورق فولادی مورد نیاز است.

برپایه این گزارش، ۱۸۸ کیلومتر لوله گذاری از آن انجام شده است. استان های کرمان، یزد و اصفهان در مسیر این خط از پروژه انتقال آب قرار دارند. 

مقدار اشتغال زایی در این قسمت پروژه چهار هزار و ۲۰۰  نفر اظهار شده است.

«شرکت تامین آب اصفهان صفه» (با سهامداری شرکت‌های فولاد مبارکه، ذوب آهن، پالایشگاه نفت اصفهان، اتاق بازرگانی، شهرداری و سازمان همیاری های شهرداری اصفهان) مجری این پروژه است.

مزایای اجرای مطرح

تنها پروژه تامین آب استان اصفهان که آب جدیدی را تشکیل و بدون چالش اجتماعی و تنش‌های بین استانی به فلات مرکزی ایران منتقل می‌کند.

تشکیل دسترسی برای استان به یک منبع پایدار و گسترش پذیر که در صورت تشدید شرایط خشکسالی زیاد مغتنم خواهد می بود.

مسیر مناسب و هیدرولیک بهینه مطرح که شدت اجرای پروژه را زیاد بالا خواهد برد.

عزم ملی و اراده مسوولان سرزمین برای انتقال آب دریا به فلات مرکزی ایران.

 ساختار اجرایی چالاک مطرح در قالب شرکت پروژه

تامین منبع های مورد نیاز پروژه از سهامداران و اندوخته گذاران داخل استان

ویژگی‌های آب شیرین‌کن اصفهان

آبگیر و آب شیرین کن پروژه به روش اسمز معکوس (RO) در پلنت‌های ۷۰ میلیون مترمکعبی در مساحت ۲۵۲ هکتار در ساحل سیریک شامل تاسیسات آبگیری، نیروگاه برق حرارتی، ساختمان‌های کنترل و خدماتی، ساختمان تاسیسات جنبی مخازن ذخیره و ایستگاه پمپاژ است.

 همراهی و پشتیبانی ایمیدرو برای از بین بردن مانع ها پروژه

با دقت به اهمیت پروژه های انتقال آب از سواحل جنوبی به سرزمین برای وزارت صمت و ایمیدرو و نیز تامین آب مورد نیاز صنعت و معدن، این سازمان همه تلاش خود را برای از بین بردن چالش های اجرای مطرح ها از جمله تامین ورق فولادی به کار می گیرد. در این راستا، یکی از عمل های این سازمان، رایزنی با شرکت‌های تولیدکننده ورق فولادی و از بین بردن چالش های تامین این محصول است.

توانایی و دانشی که در خط یک انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی به دست آمده است، پشتوانه خطوط بعدی برای ایمیدرو و این چنین شرکت های اندوخته گذار و پیمانکاران است.