مانع ها پیش‌روی اپل؛ آیا کپورتینویی‌ها قادر به نگه داری قوت خود می باشند؟ 

پرفروش‌ترین برند دنیای موبایل با مشکلات بسیاری در سال ۲۰۲۴ مواجه است که هرکدام می‌توانند ناکامی اپل را در عرصه‌های گوناگون رقم بزنند. دعوای قضایی با مسیمو و حذف سنسور اکسیژن برخی ساعت‌های هوشمند، شکایت وزارت دادگستری ایالات‌متحده به‌علت تخلفات ضدانحصار، ازدست‌دادن احتمالی سهم بازار چین به‌گفتن دومین بازار بزرگ تلفنهای هوشمند، ادعای قیمت‌گذاری بیش‌ازحد سهام شرکت توسط برخی تحلیلگران مجله وال‌استریت و واگذاری موقت جایگاه ارزشمندترین شرکت جهان به مایکروسافت، همه انها مشکلاتهایی بوده‌اند که کوپرتینویی‌ها باید برای حل کامل آن‌ها چاره‌جویی کنند. 

با وجود مشکلات حرف های‌شده، سهام اپل در ژانویه ۲۰۲۴ تحول چندانی نداشته و این شرکت توانسته است بعد از زمان کوتاهی، جایگاه ارزشمندترین شرکت دنیا را از مایکروسافت بعد بگیرد. از طرف دیگر، ناظر اراعه رسمی هدست‌ ویژن پرو از ۲ فوریه (۱۳ بهمن‌ماه) بودیم که به‌گفتن نقطه‌عطفی در دنیای گجت‌های هوشمند شناخته می‌بشود. اگرچه گمان‌وگمان برخی کارشناسان از رشد اندک درآمد اپل در سه‌ماهه آخر سال میلادی قبل حکایت داشت، ولی کارکرد این شرکت فراتر از انتظار تحلیلگران می بود و به درآمد تقریباً ۱۲۰ میلیارد دلاری دست یافت. 

اما برخی از دغدغه‌های مدیران اپل حوالی مشکلات احتمالی آینده است که می‌توانند موقعیت این شرکت را به خطر بیندازند. مشکلات ضد‌انحصار و حقوقی، افت فروش آیفون‌ها و افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی چین، مسائلی می باشند که جایگاه اپل به‌گفتن باارزش‌ترین شرکت دنیا را تهدید می‌کنند. 

ویژن پرو، قمار تازه اپل

اکنون آمریکایی‌ها به زمین بازی جدیدی ورود کرده‌اند که می‌تواند نقش شمشیر دولبه را برای آن‌ها بازی کند. ویژن پرو اولین هدست حقیقت افزوده (AR) کوپرتینویی‌ها است که با قیمتی ۳۴۹۹ دلاری در دسترس خریداران قرار می‌گیرد. درحقیقت اپل امیدوار است که اراعه این دستگاه تبدیل جایگزینی آیفون‌ها با دیگر تلفنهای کاربران بشود و در کنار اراعه توانایی یکپارچه، درآمدزایی خوبی را برای این شرکت به ارمغان بیاورد. 

اما برخی مشکلات می‌توانند سد راه این چشم‌انداز شوند؛ نتفلیکس، یوتوب و اسپاتیفای اظهار‌ کرده‌اند که ویژن پرو از برنامه‌های محبوب استریم آن‌ها حمایتنمی‌کند. اگرچه دلیلی برای این نوشته گفتن نشده است، اما گمان می‌رود که به رقابت این سه برنامه با سرویس‌های استریم اپل مربوط باشد و همین نوشته، گسترش نسخه‌های اختصاصی هدست‌های AR را برای نتفلیکس، یوتوب و اسپاتیفای دشوار می‌کند. 

مسئله مثبت اینجاست که اگر پروژه ویژن پرو با ناکامی روبه رو بشود، تأثیری بر درآمد اپل در مختصر‌زمان نخواهد داشت؛‌ چون این دستگاه در تعداد محدودی اراعه می‌بشود. 

درآمدزایی و بازاریابی اپل

قیمت بازار اپل از سال ۲۰۱۰ تا بحال در بین ۱۰ شرکت برتر جهان قرار داشته، اما تا چند سال پیش، معامله های این بازار با قیمت پایین نسبت به سود رقم می‌خورد. نسبت قیمت به درآمد (p/e) اپل که انتظارات اندوخته‌گذاران از سود آتی را مشخص می کند، نزدیک به ۹ سال زیر عدد ۲۰ می بود که علتمی‌شد اپل را هم‌تراز با شرکت‌های ضعیف آن زمان،‌ همانند hpe و لنوو بدانیم. 

اما سال ۲۰۱۹، نقطه تحول این شرکت می بود؛ وقتی که خدمات نرم‌افزاری و محتوا، عمده درآمد کوپرتینویی‌ها را شکل دادند. در سال ۲۰۲۳ نیز اپل ۲۴ میلیارد دلار در سال از بازاریابی و تبلیغات کسب کرد که گوگل قسمت عمده‌ای از آن (۲۰ میلیارد دلار) را بابت تبدیل موتور جستجویش به گزینه پیش‌فکر در دستگاه‌های اپل می‌پردازد. یقیناً عایدی کوپرتینویی‌ها به اینجا ختم نمی‌بشود و آن‌ها ۲۴ میلیارد دلار دیگر هم از اپ استور خودشان به‌دست می‌آورند. این چنین با احتساب سرویس‌های اپل همانند استریم، اپل موزیک و اپل TV، مجموع درآمد حاصل از این خدمات بالغ بر ۸۵ میلیارد دلار در سال یا یک‌پنجم کل مقدار فروش است؛ درحالی‌که مقدار درآمد این قسمت در سال ۲۰۱۶ تنها یک‌دهم از درآمد کل را شکل می‌داد. 

با تمرکز روی سرویس‌های نرم‌افزاری، اپل به برند باارزش‌تری تبدیل شد و کاربران بیشتری با پرداخت هزینه اشتراک، به این خدمات دسترسی یافتند. دقت به این سرویس‌ها سود ناخالص اپل را به ۷۱ درصد و سود کلی را از ۳۸ درصد در سال ۲۰۱۸، به ۴۴ درصد در سال قبل رساند. افزون‌براین، فروش آیفون‌ها و درآمد حاصل از آن نیز سود بسیاری را برای کوپرتینویی‌ها به ارمغان آورد. همه این‌ها علتشد تا نسبت قیمت به درآمد اپل به عدد ۳۰ برسد و بالاتر از آلفابت، شرکت مادر گوگل قرار بگیرد. 

مشکلات حقوقی، بلای جان اپل

اپل با شکایات و پرونده‌های قضایی بسیاری روبه‌روست که هرکدام می‌توانند به قیمت این برند لطمه بزنند. برای مثال، مدتی قبل کمیسیون تجارت بین‌الملل خبرداد که اپل به‌علت نقض مالکیت فکری، باید پتنت‌های مربوط به حسگر اندازه‌گیری اکسیژن خون را از اپل واچ سری ۹ و اولترا ۲ حذف کند. یقیناً آن‌ها با غیرفعال‌کردن این ویژگی، فروش مدل‌های نام‌برده را از سر گرفتند. کشمکش‌های قضایی بین اپل و اپیک گیمز نیز هم چنان ادامه دارد و ایپک گیمز مدعی است که سازنده آیفون با عدم پیروی از دستورات دادگاه، باید آزادی بیشتری به گسترش‌دهندگان دهد تا راهنمایی کاربران به انجام پرداخت‌ها در خارج از اپ استور آسان‌تر بشود. 

این چنین اخیراً اپل با سختی اتحادیه اروپا، سایدلودینگ را به سیستم‌عامل خود آورد تا کاربران کشورهای عضو این اتحادیه بتوانند اپلیکیشن‌های گوناگون را بدون مراجعه به اپ استور روی دستگاه‌هایشان نصب کنند. پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای در iOS از روشهای دیگر نیز قابل انجام است تا دریافت کارمزد ۳۰ درصدی از اکثر این تراکنش‌ها برای اپل سخت‌تر بشود. 

علاوه‌ بر موارد بالا، بازدید‌های وزارت دادگستری ایالات‌متحده حوالی کنترل انحصاری اپل بر بازار ادامه دارد. این آژانس بازدید می‌کند که اپل واچ چطور نسبت به دیگر دستگاه‌های پوشیدنی رقیب، بهتر با سرویس‌های آیفون یکپارچه می‌بشود و پلتفرم‌های رقیب چطور از دسترسی به iMessage منع شده‌اند. وزارت دادگستری این چنین از گوگل بابت انحصار غیرقانونی در بین موتورهای جستجو شکایت کرده است و درصورت موافقت دادگاه، اپل تقریباً ۲۰ میلیارد دلار از درآمد سالانه‌اش را از دست خواهد داد. 

آیا تیم کوک و دستیارانش راه‌حل‌ها را می‌یابند؟

اپل در روبه رو با این دعاوی، چندان ضعیف نبوده و توانسته است راه‌حل‌هایی را برای نگه داری موقعیت خود در بازار بیابد. علی‌رغم شکایت اپیک گیمز، کوپرتینویی‌ها هم چنان قسمت بسیاری از درآمدهای حاصل از پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای را در اختیار دارند. همین‌طور احکام پرونده‌های ضدانحصار نیز به‌این‌زودی صادر نمی‌بشود و انگارً سران اپل در مختصر‌زمان نگرانی ندارند. 

اپل این چنین باید برای بازار تلفنهایش نیز چاره‌ای بیندیشد. رشد فروش و درآمد این شرکت از آیفون به‌علت اشباع بازار تلفنهای هوشمند و وجود رقبایی همانند سامسونگ که دستگاه‌های خلاقانه‌تر و ارزان‌تری تجهیزبه هوش مصنوعی اراعه می‌کنند، کند شده است. این شرکت تا بحال حوالی قابلیت‌های احتمالی سری آیفون ۱۶ صحبتی نکرده و تیم کوک فقطً از اندوخته‌گذاری‌ کوپرتینویی‌ها در حوزه هوش مصنوعی خبر داده است. 

از طرفی بازار چین سهمی ۱۷ درصدی در فراهم درآمد کلی شرکت دارد، ولی گزارش بانک اندوخته‌گذاری جفریس (Jefferies)، مشخص می کند که در سال قبل، سهم کوپرتینویی‌ها از بازار موبایل چین افت یافته است. در نظر دیگر، هواوی توانست ۶ درصد از فروش بازار را به خود تعلق دهد و قدم‌های بزرگی در گسترش تراشه‌های تجهیزبه 5G برای دستگاه‌هایش برداشت. در کنار این مورد، برخی چینی‌ها نیز نسبت به تشکیل داخلی خود وفادار بوده و خواهان خرید تلفنهای هواوی می باشند.

یقیناً اپل نمی‌خواهد گوی رقابت را به همین سادگی واگذار کند و انگارً پا به عرصه ساخت و گسترش ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی گذاشته است. در اکتبر ۲۰۲۳ (مهرماه ۱۴۰۲)، کارمندان و محققان این شرکت از هوش مصنوعی متن‌باز Ferret در دانشگاه کلمبیا رونمایی کردند و دو ماه سپس، اپل در مقاله‌ای به نحوه اجرای این مدل‌ها در تلفنهای هوشمند پرداخت. این چنین در ژانویه ۲۰۲۴، یک وبلاگ‌نویس کره‌ای گزارش داد که اپل ارتقاهایی را برای سیری در آپدیت ماه ژوئن iOS درنظر دارد. علاوه‌براین، شایعاتی مبنی بر برنامه‌ریزی اپل برای منفعت گیری از هوش مصنوعی در سافاری به گوش می‌رسد. 

دغدغه‌های مدیران سیلیکون ولی در چین محدود به رقبایشان نیست؛‌ بلکه مسائل سیاسی نیز در این مشکلات تأثیرگذارند. اگرچه تنش‌های بین چین و تایوان طی سال‌های تازه، علتشد که اپل بخشی از تولیداتش را به هند منتقل کند، اما تا این مدت نزدیک به ۹۰ درصد تلفنهای آیفون‌ در کارخانه‌های چینی تشکیل خواهد شد و این نوشته برای اکثر کامپیوترهای مک و آیپدها نیز صدق می‌کند. درنتیجه به‌علت تهدیدات سیاسی بین دو سرزمین و مسائل ژئوپلیتیکی، موقعیت آیفون در بازار چین تا حداقل پنج سال آینده پایدار نخواهد می بود. 

پیروزی اپل به این نوشته بستگی دارد که چطور می‌تواند با شرایط متغیر بازار و ویژگی‌های مصرف‌کننده سازگار بشود. یقیناً معارفه ویژن پرو در کالبد یک دستگاه متفاوت، توانایی متمایزی را برای کاربران رقم می‌زند، اما قیمت بالای دستگاه می‌تواند مانع سودآوری بالای اپل در مختصر‌زمان بشود. این چنین حل چالش‌های قضایی وزارت دادگستری و در نظر گرفتن شرایط سیاسی چینی‌ها با تایوان و آمریکا، به پایدارشدن حالت غول آمریکایی پشتیبانی شایانی می‌کند. افزون‌براین، روال انتقال خط تشکیل گجت‌‌های اپل به هند باید سریع تر بشود تا درصورت بغرنج‌شدن حالت سیاسی، درآمدهای خود را مصون نگه دارد.