سالم‌خبر: مطابق آمارهای حاضر، هر ایرانی حداقل ۶ دندان پوسیده دارد؛ بالای ۸۰ درصد افراد ۵ تا ۶ ساله به طور متوسط ۵ دندان شیری پوسیده، یا کشیده‌شده یا پرشده دارند، افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله که در سن فعالیت اجتماعی می باشند، ۱۲ تا ۱۳ دندانِ ازدست‌رفته دارند. در گروه سنی بالای ۶۵ سال نیز بیشتر از ۵۵ درصد افراد دیگر هیچ دندانی برایشان باقی نمانده است.
دندانپزشک‌ها اصرار دارند که برای مطمعن از سلامت دندان و دهان، هر ۶ ماه یا هر یک سال باید به دندانپزشک مراجعه کرد. اما گران بودن هزینه دندانپزشکی، تحت پوشش بیمه نبودن خدمات آن، ناآگاهی مردم درمورد چگونگی مراقبت از دندان‌ها و نیز افتدندانپزشک در برخی شهرها علتشده که زیاد از مردم به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نکنند و زیاد از آنها هم وقتی مراجعه می‌کنند که درد، امان‌شان را بریده است. زیاد‌ها هم چون از نظر مالی از مسئولیت ترمیم دندان خود برنمی‌آیند، عطای داشتنِ دندان را به لقای آن می‌بخشند و آن را می‌کِشند.
مطابق آمارهای حاضر، هر ایرانی حداقل ۶ دندان پوسیده دارد؛ بالای ۸۰ درصد افراد ۵ تا ۶ ساله به طور متوسط ۵ دندان شیری پوسیده، یا کشیده‌شده یا پرشده دارند، افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله که در سن فعالیت اجتماعی می باشند، ۱۲ تا ۱۳ دندانِ ازدست‌رفته دارند. در گروه سنی بالای ۶۵ سال نیز بیشتر از ۵۵ درصد افراد دیگر هیچ دندانی برایشان باقی نمانده است.
به حرف های پزشکان، یک فکر نادرست بین مردم رایج است که فکر می‌کنند پوسیدگی یا از دست دادن دندان‌ها در سنین بالا عادی است. درحالی‌که اگر از دندان‌ها به خوبی مراقبت کنیم، تا آخر عمر می‌توانیم آنها را داشته باشیم و کیفیت بالایی از زندگی را توانایی کنیم. چراکه پیشگیری از پوسیدگی دندان، آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان آن است.
زیاد از مردم فکر می‌کنند پوسیدگی دندان، فقط به دندان‌ها و لثه‌ها صدمه می‌زند. درحالی‌که پزشکان اصرار دارند که پوسیدگی دندان می‌تواند جهت ابراز انواع بیماری‌ها برای فرد شود. از مشکلات گوارشی گرفته تا عفونت فک، عفونت‌های قلبی و عفونت‌های مفصلی، تشدید مشکلات تنفسی، صدمه دیدن کلیه‌ها و کبد و زیبایی دندان و دهان که قاعدتا برای همه مهم است.
این استان بیشترین آمار پوسیدگی دندان را دارد
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در پژوهشی که با گفتن «خدمات بهداشتی و درمانی دهان و دندان در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها» انجام داده و نتایج آن مربوط به سال ۱۳۹۵ است، گزارش داده که میانگین ملی دندان‌های پوسیده، ازدست‌رفته و پُرشده در کودکان ۶ و ۱۲ ساله به ترتیب ۸۴.۵ و ۸۴.۱ (DMF) است.
مطابق این پیمایش ملی، در بین ۳۱ استان سرزمین، استان کردستان در هر دو رده سنی کودکان ۶ و ۱۲ سال دارای بیشترین تعداد در شاخص میانگین دندان‌های پوسیده، ازدست رفته و پرشده است. در این بین استان تهران در رده سنی کودکان ۶ سال و استان هرمزگان در رده سنی کودکان ۱۲ سال، دارای کمترین تعداد در شاخصِ یادشده می باشند.
نتایج این پیمایش در عرصه سلامت دهان و دندان مشخص می کند
که ۹۰.۹ درصد کودکان ۶ ساله و ۹۲.۱ درصد کودکان ۱۲ ساله دندان‌های خود را با مسواک تمیز می‌کنند. در حالی که تنها ۱۱ درصد از کودکان ۶ ساله و ۱۸.۶ درصد از کودکان ۱۲ ساله از نخ دندان منفعت گیری دارند. این چنین مسواک زدن بیشتر از یک بار در روز در بین دانش‌آموزان ۶ و ۱۲ ساله به ترتیب ۴۷.۹ و ۵۵.۲ درصد گزارش شده است.
مقدار منفعت گیری از خدمات دندانپزشکی پیشگیرانه نیز در کودکان ۶ ساله فقط ۱۶.۶ درصد و در کودکان ۱۲ ساله ۱۱ درصد است. این در حالی است که پزشکان اصرار دارند که بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، پیشگیری از پوسیدگی است.
آمار فاجعه‌بار پوسیدگی دندان در بزرگسالان/ بیشتر از نیمی از سالمندان کاملا بی‌دندان می باشند
آمار پوسیدگی دندان تنها اختصاصی کودکان نیست و به حرف های متخصصان، با افزایش سن، مقدار دندان‌های پوسیده نیز افزایش اشکار می‌کند. چندی پیش مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی اظهار کردند که حالت بهداشت دهان و دندان کودکان ۵ تا ۶ ساله در ایران زیاد نامطلوب است. به طوری که بیشتر از ۸۰ درصد افراد در این گروه سنی به طور متوسط ۵ دندان شیری پوسیده، یا کشیده‌شده یا پرشده دارند و تنها ۱۲ درصد کودکان گروه سنی ۵ تا ۶ ساله فاقد پوسیدگی دندانی می باشند.
مطابق این گزارش، افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله نیز در سرزمین ۱۲ تا ۱۳ دندانِ ازدست‌رفته دارند. این چنین نزدیک به ۵۵ درصد افراد بالای ۶۵ سال نیز همه دندان‌های خود را از دست داده‌اند و حتی یک دندان ندارند.
کارشناسان، یکی از دلایل بالا بودن آمار بالای پوسیدگی دندان در ایران را ناآگاهی مردم درمورد نحوه مراقبت درست از دندان‌ها می‌دانند. دکتر علی تاجرنیا، دندانپزشک و رئیس هیات مدیره جامعه دندانپزشکی ایران می‌گوید: الان کشورهای اسکاندیناوی، شاخص پوسیدگی دهان و دندان (DMF) را به صفر رسانده‌اند. موضوعی که ما از آن زیاد دوریم. یکی از دلایل این اتفاق در این کشورها، حمایتدولت از خدمات دندانپزشکی و مهم‌تر از آن، تمرکز بر روی «فرهنگ‌سازی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها» است. چراکه پیشگیری آسان‌تر و در دسترس‌تر از درمان است.
تاجرنیا می‌گوید: تعداد دندان‌های پوسیده ایرانی‌ها در قیاس با توقعی که از آن می‌رود، زیاد است و نیاز است که هم در مقوله «پیشگیری» و هم در نوشته «درمان» فکری کنیم.
۳ خدمت دندانپزشکی در سرزمین بیمه می‌شود
پرهزینه بودن خدمات دندانپزشکی اختصاصی ایران نیست و به جز در چند سرزمین معدود، در باقی کشورهای دنیا قیمت زیاد بالایی دارد و طبق معمول دولت‌ها مسئولیت هزینه‌های آن را به مسئولیت نمی‌گیرند. به همین علت دندانپزشکان اصرار دارند برای این که سر و کارتان به خدمات پرهزینه دندانپزشکی نیفتد، از پوسیدگی آنها پیشگیری و خوب از آنها مراقبت کنید.
یقیناً پنجشنبه قبل می بود که باقر شهنی‌زاده، رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران در حاشیه پانزدهمین کنگره بین المللی دندانپزشکی عمومی ایران خبرداد: بر پایه مصوبه تازه شورای عالی بیمه در مطرح خدمات درمان بیمه‌ای، پوسیدگی، جرم‌گیری و ساخت دندان تحت پوشش
بیمه قرار می‌گیرند و این مصوبه به زودی ابلاغ می‌شود.
شهنی‌زاده او گفت: مشکلات تغذیه‌ای و عدم تامین بودجه درمان دندان‌ها علتافزایش آمار پوسیدگی دندان‌ها در سرزمین شده که باید غربالگری و آمایش تازه انجام شود تا ناظر افت مقدار پوسیدگی دندان‌ها باشیم.
مطابق آخرین آمار رسمی حاضر درمورد سلامت دندان در ایران که مربوط به سال ۱۳۹۵ است، شاخص پوسیدگی دندان ایرانی‌ها که به آن DMF حرف های می‌شود و شامل مقدار دندان های پوسیده، ترمیم‌شده و ازدست‌رفته است، عدد ۱.۸۴ است که در حد متوسط جهانی است و آمار بدی محسوب نمی‌شود.
این نوشته را رئیس هیات مدیره جامعه دندانپزشکی ایران می‌گوید: یقیناً این که شاخص پوسیدگی دندان در سرزمین بالا نیست، به معنی خوب بودن اوضاع نیست. چون ما در نوشته پیشگیری عقبیم. تعداد بسیاری از مردم به علت آموزش‌ندیدن و ناآگاهی و دلایل دیگر، مراقبت درستی از دندان‌های خود ندارند.
تاجرنیا ادامه می‌دهد: بیمه نبودن خدمات دندانپزشکی هم در این آمار بی‌تاثییر نیست. الان فقط افرادی که توانایی مالی دارند، یا در ادارات دولتی کار می‌کنند و بیمه تکمیلی مناسبی دارند، می‌توانند از هر نوع خدمات دندانپزشکی برخوردار شوند. زیاد از مردم نمی توانند خدمات دندانپزشکی دریافت کنند و طبیعی است که دچار بی‌دندانی خواهد شد.
به حرف های این دندانپزشک، زیاد از مردم تا دندان‌درد شدید نگیرند و ناچار نشوند، به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند. این در حالی است که تعداد دندانپزشکان و مراکز دندانپزشکی در سرزمین کم نیست و اتفاقا زیاد هم زیاد است.
مطابق آمارهای رسمیِ حاضر، سالانه نزدیک به ۲ هزار دندانپزشک در سرزمین فارغ‌التحصیل خواهد شد و مطابق اظهار سازمان نظام پزشکی سرزمین اکنون نام نزدیک به ۴۳ هزار نفر دندانپزشک به ثبت رسیده است که یقیناً تعدادی مهاجرت کرده و تعدادی فوت شده‌اند. با این حال حالت پوسیدگی دندان‌ها از نظر خود مسئولان قابل پذیرفتن نیست.
مطابق پژوهش و پیمایش مرکز پژوهش‌های مجلس، از بین ۳۱ استان سرزمین، ۱۱ استان سرانه‌ای بالاتر از میانگین سرانه دندانپزشک در سرزمین دارند. برای مثال استان تهران با سرانه کل ۱۱۶ دندانپزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، در رتبه نخست از نظر توزیع دندانپزشک در سرزمین قرار دارد. بعد از آن، استان‌های یزد، اصفهان و فارس به ترتیب در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار دارند. میانگین سرانه کل سرزمین نیز ۴۴ دندانپزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.
سرانه دندانپزشک در سرزمین به تفکیک دندانپزشکان عمومی و متخصص به ترتیب ۳۸ و ۶ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است. استان‌های تهران و سیستان و بلوچستان به ترتیب با سرانه ۱۰۱ و ۱۵ دندانپزشک عمومی، ۱۶ و ۳ دندانپزشک متخصص به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، به گفتن برخوردارترین و محروم‌ترین استان از نظر سرانه دندانپزشکان عمومی و متخصص در سرزمین محسوب خواهد شد. اختلاف سرانه دندانپزشک عمومی و متخصص بین برخوردارترین استان و محروم‌ترین به ترتیب ۸۵ و ۱۲ دندانپزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است که عددی قابل تامل است.
منبع
