مایکروسافت بینگ چطور به نگه داری دیوار آتش بزرگ چین پشتیبانی می‌کند؟

در بهار ۲۰۲۱ و درست قبل از سی‌ودومین سالگرد کشتار میدان تیان‌آن‌من، کاربران بینگ در ایالات‌متحده و اروپا فهمید محدودیت در دسترسی به برخی مطالب مرتبط به آن شدند. بینگ از نمایش عکس‌های «مرد تانک»، معترضی که در تظاهرات دموکراسی‌خواهانه چین در سال ۱۹۸۹ روبه رو یک ستون زرهی ایستاده می بود، خودداری می‌کرد و نتیجه‌ای حوالی آن اراعه نمی‌داد. اگرچه سخنگوی مایکروسافت این اتفاق را خطای انسانی دانست، اما آن‌ها به‌طور ناخواسته، نسخه محدودشده و چینی بینگ را برای کاربران در سراسر جهان اعمال کرده بودند. اکنون در این نوشته، نگاهی اجمالی به شیوه همکاری مایکروسافت و دولتمردان پکن در نگه داری دیوار آتش بزرگ چین خواهیم داشت و از چالش‌های این همکاری خواهیم او گفت. 

چالش‌های فعالیت در چین

وجود در چین برای شرکت‌های اینترنتی آمریکایی مدام با مشکلاتی همراه بوده و آن‌ها برای فعالیت، ملزم به اعمال محدودیت‌هایی در اراعه خدمات آنلاین به کاربران چینی می باشند. این چالش‌‌ها، گوگل و یاهو را به خروج از چین سوق داد و سرویس‌هایی همچون فیس‌بوک، اسنپ‌چت و ایکس (توییتر اسبق) را از دسترس خارج کرد. 

در ۱ ژوئن ۲۰۰۹، بینگ فعالیت خود را در چین اغاز کرد ولی با فیلترینگ سریع دولت مرکزی روبه رو شد. اگرچه برداشت اولیه شرکت، خطای فنی می بود، اما بعداً اشکار شد که آن‌ها در سطح شبکه از دسترس خارج شده‌اند. به‌همین علت مذاکرات بسیاری بین وکلای مایکروسافت و مقامات چینی صورت گرفت که نتیجه آن، برگشت بینگ به بازار چین می بود. یقیناً که برخی گزارش‌های غیررسمی از توافق پشت‌پرده ردموندی‌ها و چینی‌ها برای سانسور اینترنت و اعمال محدودیت روی بینگ خبر دادند. در ادامه استراتژی بینگ مبنی بر اراعه نتایج بهتر جستجوها با حاشیه تبلیغات کمتر، توانست پیروزی موتور جستجوی مایکروسافت را در چین به همراه بیاورد.

اما برخلاف مایکروسافت، گوگل تصمیم به خروج از چین گرفت. موتور جستجوی این شرکت در سال ۲۰۰۶ در چین اغاز‌به‌کار کرد، اما چهار سال سپس، افزایش محدودیت‌ها و همین‌طور دعوا سایبری به زیرساخت‌های آن، سران شرکت را به خروج از بازار چین سوق داد. یقیناً بعد از مدتی ایده گسترش موتور جستجوی سانسورشده گوگل برای کاربران چینی نقل شد، ولی این چنین طرحی در سال ۲۰۱۸ توسط تیم مدیریتی گوگل کنار رفت. 

همکاری مایکروسافت و دولت پکن

مایکروسافت با اراعه نسخه مجزا و چینی بینگ درکنار محدودیت‌های دولت مرکزی، توانسته وجود خود را از سال ۲۰۰۹ تا بحال ادامه دهد. این چنین «بیل گیتس»، مدیرعامل اسبق مایکروسافت، از همکاری با چینی‌ها به‌منظور گسترش نوآوری‌ در عرصه‌‌های سلامت و علم حمایتکرده و نگرانی‌ها حوالی سانسور اینترنت در چین را بی‌مورد دانسته است. همکاری گیتس با چینی‌ها بعد از کناره‌‌گیری وی از هیئت‌مدیره مایکروسافت نیز ادامه یافت و از سال ۲۰۲۰ تا بحال، با اشخاص مهمی همچون «شی جین پینگ»، رئیس‌جمهور چین، دیدار داشته است.

این سیاست توسط دیگر مدیران ارشد مایکروسافت نیز ادامه داشت و «ساتیا نادلا»، مدیرعامل جاری شرکت نیز از نگاهی شبیه در اهمیت اراعه خدمات اینترنتی پیروی کرد. بااین‌وجود انگارً نادلا و برخی دیگر از مدیران ارشد مایکروسافت، فعالیت‌های شرکت در چین را کم‌اهمیت نمود داده‌اند و مطابق گزارش «برد اسمیت»، رئیس مایکروسافت، بازار چین تنها ۱.۸ درصد از فروش جهانی شرکت را به خود تعلق می‌دهد. یقیناً علی‌رغم این چنین سهم اندکی، بینگ توانسته طی یک دوره پنج‌ماهه در سال ۲۰۲۳ و همین‌طور ژانویه ۲۰۲۴،‌ رتبه اول را در موتورهای جستجوی دسکتاپ در چین به دست آورد. 

مایکروسافت با ده‌ها هزار شرکت چینی در قسمت‌های گوناگون همانند تشکیل، مراقبت‌های بهداشتی، انرژی، ماشین و غیره شراکت دارد و این چنین نزدیک به دو سال پیش، «یانگ هو»، رئیس قسمت مایکروسافت در چین، از برنامه‌های خود برای افزایش حداقل ۱۰ هزار نفری نیروی کار شرکت و همین‌طور گسترش زیاد تر پروژه‌ها در چین او گفت. اضافه‌براین، مایکروسافت با انتشار کردن مطلبی به زبان چینی در وب‌سایت خود، بر رابطه گسترش‌طلبانه خود با شرکای چینی پافشاری کرد و وجود در چین را زمان مناسبی برای جذب استعدادها و دسترسی به زمان‌های تجاری دانست.

حالت اینترنت در چین

«لیو پنگیو»، سخنگوی سفارت چین در واشنگتن، بر دسترسی آزاد به محتوا در چین پافشاری دارد و مطابق حرف های‌ وی، دولت مرکزی از وجود شرکت‌های خارجی برای فعالیت در این سرزمین استقبال می‌کند. بااین‌حال، منتقدان باور دارند که عمل های تجاری مایکروسافت در چین با تعهدات دموکراتیک این شرکت در تضاد است. این چنین «یاکیو وانگ»، مدیر تحقیقات اندیشکده Freedom House نیز نوع فعالیت مایکروسافت در چین را به‌گفتن یک شرکت مدعی دموکراسی، دلواپس‌کننده می‌داند. یقیناً مایکروسافت با این چنین انتقاداتی ناموافق است و با اعمال حداقل محدودیت‌ها، بینگ را زیاد تر تنها موتور جستجو قابل دسترس در چین گفتن می‌کند. 

بااین‌حال، بینگ عموماً وب‌سایت‌های خبری غربی و ویکی‌پدیا را سانسور می‌کند. جستجوی کاربران چینی حوالی نسل‌کشی اقلیت قومی اویغور‌، نقض‌ حقوق بشر و اردوگاه‌های کار اجباری در بینگ بی‌نتیجه است و آن‌ها با نتایجی همانند تکذیبیه‌های رسانه‌های دولتی و تبلیغات ضد رسانه‌های غربی روبه رو می باشند. مایکروسافت این چنین این الگوریتم را برای دیگر کلمات حاضر در لیست سیاه چینی‌ها نیز اعمال کرده و سرچ آن‌ها، نمایش اخبار وب‌سایت‌ها یا رسانه‌های دولتی چین را به‌همراه دارد. ملزوم به ذکر است که حتی جستجوهای مربوط به سانسور دولت چین و راه‌های دورزدن آن هم فیلتر خواهد شد.

فرآیند سانسور اینترنت در چین

وقتی که کاربر اغاز به جستجو می‌کند، سرچ او از طریق سرورهای حاضر در چین انجام می‌شود و این سرورها فیلتری را برای مطمعن از حذف اطلاعات سانسورشده اعمال می‌کنند. این فرآیند درست شبیه کارکرد گوگل و مایکروسافت در پیروی از قوانین مربوط به محتوای مستهجن یا کپی‌رایت در کشورهای گوناگون است. اما تفاوت مهم را می‌توان در محتوای مسدود‌شده یافت؛ جایی که سیستم‌های یادگیری ماشینی، متون، تصاویر و داده‌های ابری را به‌منظور اسکن صفحات وب تحلیل می‌کنند و با برسی دقیق،‌ نقض یا عدم نقض مقررات داخلی توسط آن محتوا اشکار می‌شود. بر پایه این فرآیند و تحلیل داده‌ها، به هر صفحه یک امتیاز (نسبت به مقدار انطباق با قوانین) تعلق می‌گیرد.

از طرفی مقامات چینی گاهاً از طریق وکلای مایکروسافت، این شرکت را در جریان آخرین موضوعات غیرمجاز و سانسورشده قرار خواهند داد و در برخی اوقات، تیم فنی بینگ به‌صورت خودکار نسبت به تشخیص موارد احتمالی و سانسور آن‌ها عمل می‌کنند. مایکروسافت در بازدید این محتواها، نیروی انسانی را به‌جای هوش مصنوعی و دیگر ابزارهای آنلاین گماشته تا روال محدودسازی به درستی پیش برود. برای مثال در چین، تیم کوچکی از مهندسان عمدتاً چینی، ماموریت رصد و کنترل محتواها را بر مسئولیت دارند. این تیم در کنار بازدید محتواها، به گسترش فناوری‌هایی مشغولند که در چین ممنوع اما در نقاط دیگر جهان در دسترسند؛ همانند هوش مصنوعی کوپایلت در بینگ. 

مشکلات احتمالی وجود چینی‌ها در مایکروسافت

تکیه به نیروهای چینی در کنار مزایای کاری، می‌تواند مشکلاتی را برای ردموندی‌ها تشکیل کند. اگرچه رویکرد مایکروسافت بر گسترش جهانی فناوری‌ها پافشاری دارد، اما تنش‌های ژئوپلیتیک بین پکن و واشنگتن می‌تواند این رویکرد را تحت‌الشعاع خود قرار دهد. اکنون مقامات ایالات‌متحده این سوال را نقل کرده‌‌اند که با وجود ضمانت‌های اراعه‌شده، آیا ادامه فعالیت‌های مایکروسافت در چین به صلاح است یا خیر؛ چون نگرانی‌هایی حوالی اسبق حقوق‌بشر چین و فعالیت‌های آن‌ها وجود دارد که امکان پذیر در آینده تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا برداشت شوند.

اما ساتیا نادلا برخلاف مقامات دولتی، وجود در چین را به‌گفتن ابزاری برای پیشبرد اهداف ایالات‌متحده می‌بیند و این شیوه را «هدایت مجدد تخصص چینی در مسیر تشکیل مالکیت معنوی آمریکایی» می‌داند. نادلا این چنین به تحقیقات یادگیری ماشینی که با زبان ماندارین انجام می‌شود، اشاره کرده و آن را به‌معنی همکاری جهانی در گسترش فناوری می‌داند. علاوه‌براین، او درمورد بستن درهای پیشرفت و دانش جهانی هشدار داد و آن را نادرست تاریخی بزرگ برای سرزمین خواند. 

سانسور اینترنت، الگویی برای دیگر کشورها؟ 

منتقدان بر این باورند که کشورهای دیگر می‌توانند از فیلترینگ چین به‌‌گفتن الگویی برای ساختار اینترنتی‌شان منفعت ببرند. به‌گفتن مثال، دولت هند بخشی از سیاست اینترنتی چین را در سرزمین خود اعمال کرده و روسیه نیز به‌جستوجو حذف محتواها و مطالب علیه دولت فدرال در بینگ است. یقیناً مایکروسافت می‌گوید که شیوه فعالیتش در چین را برای کشورهای دیگر اعمال نخواهد کرد. 

علاوه بر سانسور تصاویر و اتفاقات مربوط به مرد تانک، محققات آزمایشگاه Citizen در مه ۲۰۲۲ به قابلیتی از بینگ پی بردند که نام‌ها و موضوعات حساس چینی را برای کاربران در سراسر جهان، ازجمله ایالات متحده و کانادا، فیلتر می‌کند. اکنون این نوشته سؤالاتی را حوالی تشکیل اعتدال بین سانسور و آزادی گفتن در بین کاربران گوناگون تشکیل می‌کند و امکان پذیر او گفت و گو‌های بسیاری را درمورد افت دسترسی به مطالب در دیگر کشورها به بین بیاورد.