ایلان ماسک می‌گوید مشکل افتآب به آسانی قابل‌حل است_دلچسب

ایلان ماسک به‌تازگی در جریان برگزاری دهمین مجمع انجمن جهانی آب در سرزمین اندونزی، اظهار کرده است که از نظر او، مشکل افتجهانی آب شیرین به آسانی قابل حل است و پتانسیل بالایی برای از بین بردن این مشکل وجود دارد.

آیا واقعاً مشکل افتجهانی آب را می‌توان حل نمود؟

تغییرات اقلیمی در دهه‌های تازه جهت شده‌است تا مشکل جهانی افتآب زیاد پررنگ‌تر از قبل شود. اکنون ۲.۳ میلیارد نفر در کشورهای تحت تنش آبی زندگی می‌کنند و نزدیک به ۴ میلیارد نفر هم حداقل یک ماه از سال را با مشکلات مرتبط با افتآب دست و پنجه نرم می‌کنند. مقصد از برگزاری جلسات انجمن جهانی آب، اراعه راهکارها و نظرات کارشناسان، سیاستمداران و فعالین این حوزه است که امسال در شهر بالی اندونزی صورت گرفت. رئیس‌جمهور اندونزی در طی این نشست به اهمیت پرداختن به پایداری منبع های آبی اشاره کرد و نگه داری کیفیت و دسترسی به این چنین منابعی را با دقت به تغییرات اقلیمی و صدمه‌های محیط‌زیستی، دشوار دانست.

ایلان ماسک یکی از دعوت‌شدگان به مجمع انجمن جهانی آب می بود که در طی یک جلسه سوال و جواب و اراعه مختصر، نظرات خود را گفتن کند. یقیناً مقصد مهم از سفر او، آگهی بخشی از قابلیت‌های سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک بوده است؛ اما او نظرات خود حوالی دیگر مسائل را هم با رسانه‌ها به اشتراک گذاشته‌است. انگارً این میلیاردر دنیای فناوری نسبت به از بین بردن مشکل جهانی افتآب زیاد خوشبین است و نظر دارد که راه‌حل‌های مختلفی مبتنی بر فناوری‌های نوین وجود دارند که اکنون مقرون به‌صرفه به نظر می‌رسند و می‌توانند مشکل مذکور را از بین بردن کنند. وی مطالعاتی که مشکل افتآب را غیرقابل حل می‌دانند، مضحک دانسته است و داده‌های آنها را به‌علت منفعت گیری از قیمت‌گذاری‌های قبل، منسوخ شده می‌داند.

ماسک در ادامه سخنان خود اشاره کرده است که فرایند نمک‌زدایی از آب‌های شور با کاش هزینه چشمگیری روبه رو بوده است و اکنون می‌توان از این روش برای دسترسی به آب شیرین باکیفیت منفعت گیری نمود. این چنین پیشرفت‌های بسیاری در عرصه بهبود کارکرد فرایند نمک‌زدایی انجام شده که منفعت گیری از این مسیر را به بهترین گزینه جاری تبدیل کرده است. یقیناً از نظر او، راه‌حل نهایی با دقت به موقعیت هر منطقه، متفاوت خواهد می بود؛ اما در نهایت افت هزینه نمک‌زدایی جهت شده تا به گزینه منطقی برای فراهم مصارف انسانی و حتی کشاورزی نوین (همانند کشت هیدروپونیک) تبدیل شود.

مصرف انرژی بالا یکی از فاکتورهای محدودکننده تبدیل آب اقیانوس به آب شیرین است و ایلان ماسک فکر می‌کند که با منفعت گیری از منبع های تجدیدپذیر همانند انرژی خورشیدی، می‌توان عمل به فراهم برق مورد نیاز برای فرایند نمک‌زدایی کرد. هزینه‌های مرتبط با تشکیل انرژی خورشیدی و ذخیره آن (همانند قیمت باتری‌ها) هم در سال‌های تازه افت اشکار کرده و فرایندهای حرف های شده را به‌صرفه کرده است.

حرف های‌های ایلان ماسک تا چه به حقیقت نزدیک است؟

مطابق داده‌های انتشار شده از سوی مؤسسه Renew Economy، هزینه انرژی خورشیدی در بازه بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ ناظر افت ۸۸ درصدی بوده است و اکنون در برخی کشورها به گزینه‌ای ارزان‌تر از سوخت‌های فسیلی تبدیل شده‌است. همین نوشته برای تشکیل آب شیرین از اقیانوس توسط فرایند نمک‌زدایی هم نقل است؛ به‌طوری که عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱ توانست رکورد جهانی منفعت‌وری را بشکند و با مصرف تنها ۲.۲۷۱ کیلووات ساعت برق، ۵ هزار متر مکعب آب شیرین در روز با منفعت گیری از فناوری اسمز معکوس تشکیل کند. این چنین با راه‌اندازی آب‌شیرین‌کن Sorek B در سال جاری انتظار می‌رود که قیمت هر متر مکعب آب نمک‌زدایی شده به رکورد ۰.۴۱ دلار برسد.

اما مشکل مهم زمان نمایان می‌شود که به هزینه تأسیس کارخانه‌های نمک‌زدایی و آب‌شیرین‌کن بپردازیم. برای مثال برای ساخت و راه‌اندازی Sorek B نزدیک به ۶۰۰ میلیون دلار هزینه در پی داشته است؛ رقمی که برای کشورهای عربی با صندوق‌های گسترش ثروتمند، رقم چندانی به نظر نمی‌رسد. اما باید دقت کنیم که تعداد بسیاری از کشورهای تحت تنش آبی، از اقتصاد قدرتمندی برخوردار نیستند. برای مثال جمهوری دموکراتیک کنگو در آفریقا نزدیک به ۱۰۵ میلیون نفر جمعیت دارد که ۵۴ درصد از آنها با سختی دسترسی به آب روبه رو می باشند و ۶۴ درصد از جمعیت هم در فقر شدید زندگی می‌کنند. در نتیجه راندمان یا فناوری، مانع ها مهم اینده نیستند؛ بلکه دسترسی به منبع های مالی برای اندوخته‌گذاری در زیرساخت‌ها، مشکل زیاد جدی‌تری به‌شمار می‌رود.