به گزارش دلچسب
، امام نهم شیعیان حضرت جواد (ع ) در سال ۱۹۵هجری در مدینه ولادت یافت.
نام نامی اش محمد معروف به جواد و تقی است.
القاب فرد دیگر همانند : رضی و متقی نیز داشته ، ولی تقی از همه معروفتر می باشد . پدر ایشان حضرت امام رضا (علیه السلام) و مادر گرامی اش صبیه یا خیزران است که این دو نام در تاریخ زندگی آن حضرت ثبت است .
امام محمد تقی (ع ) زمان وفات پدر ۸ ساله می بود. بعد از شهادت جانگداز حضرت رضا علیه السلام در اواخر ماه صفر سال ۲۰۳ هجری مقام امامت به فرزند ارجمندش حضرت جوادالأئمه (ع ) انتقال یافت.
مأمون خلیفه عباسی که همچون دیگر خلفای بنی عباس از پیشرفت معنوی و نفوذ باطنی امامان معصوم و گسترش فضایل آنها در بین مردم هراس داشت ، تلاش کرد ابن الرضا را تحت مراقبت خاص خویش قرار دهد .
” از اینجا می بود که مأمون نخستین کاری که کرد ، دختر خویش ام الفضل را به ازدواج حضرت امام جواد (ع ) درآورد ، تا مراقبی دایمی و از درون خانه ، بر امام گمارده باشد . رنجهای دایمی که امام جواد (ع ) از ناحیه این مأمور خانگی برده است ، در تاریخ معروف است”.
از روشهایی که مأمون در رابطه حضرت رضا (ع ) به کار می بست ، راه اندازی مجالس او گفت و گو و مناظره می بود.
مأمون و سپس معتصم عباسی می خواستند از این راه – به گمان باطل خود – امام (ع ) را در تنگنا قرار دهند.
در رابطه فرزندش حضرت جواد (ع ) نیز این چنین روشی را به کار بستند . به خصوص که در اغاز امامت تا این مدت سنی از عمر امام جواد (ع ) نگذشته می بود . مأمون نمی دانست که مقام ولایت و امامت که موهبتی است الهی ، بستگی به مقداری و بسیاری سالهای عمر ندارد .
باری ، حضرت جواد (ع ) با عمر مختصر خود که همچون نوگل بهاران زودگذر می بود ، و در دوره ای که فرقه های گوناگون اسلامی و غیر اسلامی در میدان رشد و نمو یافته بودند و دانشمندان بزرگی در این دوران ، زندگی می کردند و علوم و فنون دیگر ملتها پیشرفت نموده و کتابهای بسیاری به زبان عربی ترجمه و در دسترس قرار گرفته می بود ، با مقداری سن داخل بحثهای علمی گردید و با اندوخته خدایی امامت که از سرچشمه ولایت مطلقه و الهام ربانی مایه گرفته می بود ، احکام اسلامی را همانند پدران و اجداد بزرگوارش گسترش داد و به آموزش و ارشاد پرداخت و به مسائل تعداد بسیاری جواب او گفت.
سید مجید بنی فاطمه – غریب و تنها نیمه جونه
اغاز امامت امام جواد (ع)
امام نهم شیعیان تنها ۹ سال داشت که پدرش امام رضا (ع) در سال ۲۰۳ هجری قمری به شهادت رسید و امامت ایشان اغاز شد. دوران امامت ایشان با خلافت دو خلیفه عباسی یعنی مأمون و معتصم همزمان می بود. خصوصیات اخلاقی امام جواد (ع) از جمله مواردی است که در منبع های گوناگون تاریخی به آن ها زیاد اشاره شده است.
زیاد تر بخوانید:
اینفوگرافیک/مختصری از زندگینامه امام جواد (ع)
روضه شهادت امام جواد (ع) با نوای مهدی سلحشور + فیلم
مداحی شهادت امام جواد (ع) با نوای سید مجید بنی فاطمه + فیلم
ازدواج امام جواد (ع)
با اغاز امامت امام محمد تقی (ع) مأمون برای این که ایشان را کاملاً تحت نظر داشته باشد، دخترش ام الفضل (لبابه) را به ازدواج امام جواد (ع) درآورد. امام جواد (ع) از ام الفضل فرزندی نداشت و سپس از ازدواج با همسر دیگرش که نامش سمانه مغربیه می بود و به ام ولد شهرت داشت صاحب ۴ پسر و ۴ دختر شد.
فرزندان امام جواد (ع) عبارتاند از: امام علی النقی (ع)، ابواحمد موسی مبرقع، ابواحمد حسین، ابوموسی عمران، فاطمه، خدیجه، امکلثوم و حکیمه
مناظرات امام محمد تقی (ع)
از جمله ترفندهایی که مأمون برای به زانو در آوردن امام رضا (ع) و فرزندش امام جواد (ع) به کاربرد برگزاری جلسات او گفت و گو و مناظره می بود. او به خیال این که امام جواد (ع) کم سن و سال است و میتواند به راحتی او را در مناظرات ناکامی دهد این شیوه را به کار گرفت، اما غافل از این که مقام ولایت و امامت با علم لدنی همراه است و ارتباطی با سن و سال ندارد.
دوران امامت امام جواد (ع) با شکلگیری فرقههای گوناگون اسلامی و غیر اسلامی همزمان می بود و دانشمندان مختلفی با مطالعه منبع های گوناگون آماده مناظره و تشکیل شبهه در اسلام و مذهب شیعه بودند. با این حال امام محمد تقی (ع) با وجود سن کم به مناظره با این افراد میپرداخت و احکام اسلامی را به شکلی صحیح بین آنها ترویج میکرد.
نمونه ای از مناظرات امام جواد (ع) به این شرح آمده است:
عیاشی در تفسیر خود از ذرقان که همنشین و دوست احمد بن ابی دؤاد می بود، نقل میکند که ذرقان او گفت: روزی دوستش (ابن ابی دؤاد) از دربار معتصم عباسی با حالتی گرفته و پریشان برمیگشت. از او سوال کردم: چرا اینقدر ناراحتی؟ او گفت: در وجود خلیفه و ابوجعفر فرزند علی بن موسیالرضا جریانی پیش آمد که مایه شرمساری و خواری ما شد.
گفتم: چطور؟ او گفت: سارقی را به وجود خلیفه آورده بودند که سرقتش آشکار می بود و به گناهش اعتراف کرده می بود. خلیفه از ما روش اجرای حد و قصاص را سوال کرد. عدهای از فقها حاضر بودند، خلیفه دستور داد بقیه فقیهان را نیز حاضر کردند و محمد بن علی الرضا را هم خواست.
هنگامی همه حاضر شدند خلیفه از ما سوال کرد: حد اسلامی چطور باید جاری شود؟ من گفتم: از مچ دست باید قطع گردد. خلیفه او گفت: دلیلت چیست؟ گفتم: به علت آن که دست شامل انگشتان و کف دست تا مچ دست است و در قرآن کریم در آیه تیمم آمده است: «فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَ أَیدِیکُمْ». تعداد بسیاری از فقیهان حاضر در جلسه حرف های مرا تصدیق کردند.
تعدادی از علماء انها گفتند: باید دست را از مرفق قطع کنید. به علت آیه وضو که در قرآن کریم آمده است: «.. وَ أَیدِیکُمْ إِلَى الْمَرافِقِ» و این آیه مشخص می کند که دست دزد را باید از مرفق برید. دسته فرد دیگر از علما معتقد بودند که دست را باید از شانه باید برید، چون دست شامل همه این اجزاء میشود.
وقتی که او گفت و گو و اختلاف پیش آمد، خلیفه رو به حضرت ابوجعفر محمد بن علی کرد و او گفت: یا اباجعفر، شما در این قضیه چه میگویید؟ آن حضرت فرمود: علمای شما در این باره سخن انها گفتند. من را از گفتن نوشته معذور بدار. خلیفه او گفت: به خدا سوگند که شما هم باید نظر خود را گفتن کنید. حضرت جواد فرمود: اکنون که من را سوگند میدهی جواب آن را میگویم:
این مطالبی که علمای اهل سنت درمورد حد دزدی گفتن کردند خطاست. حد صحیح اسلامی آن است که باید انگشتان دست را غیر از انگشت ابهام قطع کرد. خلیفه سوال کرد: چرا؟ امام (ع) فرمود:، چون رسولالله (ص) فرموده است سجود باید بر هفت عضو از بدن انجام شود: پیشانی، دو کف دست، دو سر زانو، دو انگشت ابهام پا و اگر دست را از شانه یا مرفق یا مچ قطع کنند برای سجده حقتعالی محلی باقی نمیماند و در قرآن کریم آمده است «وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ …»؛ «سجده گاهها از آن خداست»، بعد فردی نباید آنها را ببرد.
معتصم از این حکم الهی و منطقی زیاد مسرور شد و آن را تصدیق کرد و دستور داد تا انگشتان دزد را با دقت به حکم حضرت جواد (ع) قطع کردند. ذرقان میگوید: ابن ابی دؤاد سخت پریشان شده می بود که چرا نظر او در محضر خلیفه رد شده است.
شهادت امام محمد تقی (ع)
امام محمد تقی (ع) تنها ۲۵ سال عمر کردند که ۱۷ سال از این عمر مختصر مربوط به دوره امامت ایشان می بود. در سال ۲۱۹ هجری قمری معتصم عباسی از امام جواد (ع) دعوت کرد تا از مدینه به بغداد بیاید. هنگامی که امام (ع) داخل بغداد شد معتصم به همراه ام الفضل و جعفر پسر مأمون عمل به شهادت امام جواد (ع) کردند.
چنان که از نقلهای تاریخی برمیآید ام الفضل زنی نازا بوده و معتصم با منفعت گیری از این نقطهضعف و گفتن این که امام جواد (ع) مادر فرزندش امام هادی (ع) را بر او ترجیح میدهد او را تحریک کرد تا دست به قتل این امام همام بزند. ام الفضل به همراه جعفر انگوری را آغشته به سم کرده و امام محمد تقی (ع) را در آخرین روز از ماه ذیالقعده سال ۲۲۰ هجری قمری با آن مسموم کردند.
قبر امام محمد تقی (ع) در شهر کاظمین و در کنار مرقد پدربزرگش امام موسی کاظم (ع) قرار دارد.
دسته بندی مطالب
منبع