تحقیقات جدید نشان می‌دهد که بیش از ۳۰ درصد از افرادی که عمل کاشت مو انجام می‌دهند، طی ماه‌های اولیه پس از عمل با پدیده‌ی ریزش مجدد مو مواجه می‌شوند. این مسئله نگرانی‌های زیادی را در میان متقاضیان پیوند مو ایجاد کرده است. آیا کاشت مو بی‌نتیجه است؟ متخصصان چه توضیحی برای این پدیده دارند و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟ در این گزارش به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم.
ریزش مو بعد از کاشت؛ طبیعی یا نگران‌کننده؟
متخصصان کاشت مو تاکید دارند که ریزش مو پس از کاشت، در بسیاری از موارد طبیعی است و نشان‌دهنده شکست این جراحی زیبایی نیست. یکی از باسابقه‌ترین متخصصان پوست و مو در یکی از بهترین کلینیک های کاشت مو در رشت، این‌چنین توضیح دادند: «پس از کاشت مو، فولیکول‌های مو وارد مرحله‌ای به نام «شوک ریزش» می‌شوند که یک واکنش طبیعی بدن به تغییرات جراحی است. این اتفاق معمولاً بین هفته‌ی دوم تا هشتم بعد از کاشت رخ می‌دهد و جای نگرانی ندارد.»
این متخصص کاشت مو در ادامه افزود: « تحقیقاتی که تاکنون در زمینه سلامت پوست و مو انجام شده است، نشان می‌دهد که دقت در انتخاب درست مراکز درمانی برای کاشت مو می‌تواند تاثیر زیادی در نتایج نهایی این فرآیند داشته باشد. کیفیت بالای خدمات، حضور متخصصان باتجربه، و استفاده از تجهیزات و تکنیک‌های پیشرفته همگی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی هستند که یک کلینیک کاشت مو باید از آن‌ها برخوردار باشد.»
از این گفته‌ها می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که کاشت مو در یک کلینیک معتبر نه تنها با نتایج طبیعی همراه است، بلکه از بروز عوارض و مشکلات احتمالی مانند ریزش شدید موها پس از عمل نیز جلوگیری می‌شود.
چه عواملی باعث ریزش مو بعد از کاشت می‌شوند؟
ریزش موهای تازه کاشته شده دلایل متفاوتی دارد؛ اما همان‌طور که کمی پیش خواندید، این ریزش بعد از جراحی کاملاً طبیعی است؛ مگر آنکه در برخی افراد، ریزش مو به یک دلیل پزشکی رخ دهد.
برای مثال در یکی از مقالات معتبر در وبسایت pubmed که یک پایگاه داده بسیار معتبر برای مطالب پزشکی و سلامت است، بیماری لیکن پلانوپیلاریس (lichen planopilaris) یکی از دلایل ریزش مو بعد از کاشت معرفی شده است. لیکن پلانوپیلاریس نوعی بیماری التهابی است که منجر به التهاب و خارش کف سر و در نهایت ریزش موها می‌شود. دیگر عواملی که منجر به ریزش موها بعد از کاشت می‌شوند عبارتند از:
-
شوک ریزش مو (Shock Loss)؛ یک واکنش موقتی اما نگران‌کننده
بر اساس مطالعات منتشرشده در ژورنال درماتولوژی بالینی، حدود ۸۰ درصد از افرادی که کاشت مو انجام می‌دهند، در هفته‌های ابتدایی دچار شوک ریزش می‌شوند. این ریزش به دلیل آسیب‌های جراحی و واکنش طبیعی بدن به تغییرات جدید رخ می‌دهد. خبر خوب این است که در اکثر موارد، فولیکول‌های مو زنده می‌مانند و رشد طبیعی موها پس از ۳ تا ۶ ماه از سر گرفته می‌شود.
-
کمبود تغذیه‌ای و ویتامین‌ها؛ نقش مهم رژیم غذایی در حفظ موهای کاشته‌شده
تحقیقات نشان داده است که کمبود آهن، زینک، ویتامین D و بیوتین از مهم‌ترین دلایل ضعیف شدن فولیکول‌های مو پس از کاشت هستند. متخصصان کاشت مو هشدار می‌دهند که: «اگر بدن شما مواد مغذی لازم را دریافت نکند، فولیکول‌های کاشته‌شده ضعیف شده و ممکن است به‌طور دائمی از بین بروند.»
-
عدم رعایت مراقبت‌های ضروری توسط فرد؛ نقش دوران نقاهت در نتایج حاصل
یکی از مهم‌ترین مواردی که افراد پس از جراحی کاشت مو باید به آن توجه داشته باشند، رعایت مراقبت‌ها و توصیه‌های پزشک است. برای مثال قرار نگرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید به ویژه در روزهای ابتدایی بعد از کاشت، بسیار مهم است. به نقل از خبرگزاری دانا، قرار گرفتن در معرض نور خورشید بعد از کاشت مو یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی است که افراد مرتکب می‌شوند.
اشعه‌های UV خورشید می‌توانند باعث التهاب پوست سر، خشکی شدید و حتی آسیب به فولیکول‌های تازه کاشته شده شوند. این آسیب‌ها روند بهبود را کند کرده و حتی باعث کاهش کیفیت نتایج کاشت مو می‌شوند. این خبرگزاری در ادامه افزود: «پوست سر بعد از کاشت به دلیل اینکه هنوز ترمیم نشده است، آسیب‌پذیرتر است و در معرض عفونت‌های میکروبی قرار دارد. تابش شدید آفتاب می‌تواند به گرم شدن و تعریق پوست سر منجر شود و این شرایط زمینه‌ساز ایجاد باکتری‌ها و عفونت‌های پوستی می‌شود.»
-
افزایش سطح هورمون DHT و تأثیر آن بر ریزش مو
هورمون دی‌هیدروتستوسترون (DHT) عامل اصلی ریزش مو در مردان است. اگر این هورمون در سطح بالایی باقی بماند، می‌تواند حتی موهای کاشته‌شده را نیز تحت تاثیر قرار دهد؛ به همین دلیل، پزشکان اغلب مصرف داروهای مهارکننده‌ی DHT مانند فیناستراید را پس از کاشت مو توصیه می‌کنند.
-
عفونت و التهاب؛ یک خطر جدی برای فولیکول‌های جدید
نتایج یک تحقیق انجام‌شده در دانشگاه علوم پزشکی تهران نشان می‌دهد که ۱۱ درصد از افرادی که کاشت مو انجام می‌دهند، دچار التهاب یا عفونت پوست سر می‌شوند. این عفونت‌ها در صورت درمان نشدن می‌توانند فولیکول‌های کاشته‌شده را از بین ببرند و منجر به ریزش دائمی موها شوند.
چگونه می‌توان جلوی ریزش مو بعد از کاشت را گرفت؟
طبق یک مقاله معتبر خارجی، متاسفانه هیچ روش کاملاً اثبات‌شده‌ای برای جلوگیری از ریزش مو بعد از کاشت که ناشی از شوک پس از جراحی است، وجود ندارد. با این حال، بیماران می‌توانند با مصرف فیناستراید (فقط برای مردان) یا ماینوکسیدیل (برای مردان و زنان)، از ریزش موی بیشتر جلوگیری کرده و از موهای خود محافظت کنند. راهکارهای زیر نیز کمک کننده خواهند بود:
-
رعایت رژیم غذایی مناسب
بر اساس تحقیقات مؤسسه تغذیه و سلامت پوست آمریکا، یک رژیم غذایی غنی از پروتئین، امگا ۳، ویتامین D و آهن می‌تواند رشد فولیکول‌های تازه کاشته‌شده را تقویت کند.
مواد غذایی توصیه‌شده:
- ماهی سالمون و تخم‌مرغ (منبع بیوتین و پروتئین)
- اسفناج و عدس (سرشار از آهن و فولات)
- آجیل و دانه‌های روغنی (حاوی اسیدهای چرب ضروری و زینک)
-
مصرف داروهای تثبیت‌کننده مو با تجویز پزشک
- ماینوکسیدیل: تحقیقات نشان داده است که مصرف ماینوکسیدیل پس از کاشت، سرعت رشد موها را تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهد.
- فیناستراید: این دارو با مهار هورمون DHT، ریزش موهای باقی‌مانده را کاهش داده و اثربخشی کاشت مو را افزایش می‌دهد.
-
مدیریت استرس؛ عامل نامرئی اما تاثیرگذار
تحقیقات انجام‌شده در دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که افزایش سطح استرس باعث ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول شده و روند رشد مو را متوقف می‌کند. همچنین مقاله‌ای راجع‌به تاثیر استرس بر رشد مو در سایت jddonline.com (ژورنال بین‌المللی درماتولوژی) نیز منتشر شده است.
طبق تحقیقات درج شده در این مقاله، هورمون استرس یا همان کورتیزول، نقش مهمی در عملکرد و تنظیم چرخه فولیکول مو دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که افزایش سطح کورتیزول می‌تواند سنتز عناصر ضروری پوست، مانند هیالورونان و پروتئوگلیکان‌ها را کاهش داده و تجزیه‌ی آن‌ها را تا ۴۰ درصد تسریع کند. این مسئله بر سلامت فولیکول‌های مو تاثیر منفی گذاشته و می‌تواند منجر به اختلالات رشد مو یا ریزش تارهای مو شود.
توصیه‌ی پزشکان:
- مدیتیشن و یوگا برای کاهش استرس
- ورزش منظم برای بهبود جریان خون در پوست سر
- خواب کافی برای بازسازی سلول‌های مو
-
مراقبت‌های بهداشتی پس از کاشت؛ اشتباهات رایج را مرتکب نشوید
- از شستن بیش از حد موها پرهیز کنید. شستشوی زودهنگام و با فشار زیاد، می‌تواند فولیکول‌های کاشته‌شده را از بین ببرد.
- از سیگار و الکل دوری کنید. مطالعات نشان داده‌اند که سیگار کشیدن جریان خون در پوست سر را ۴۰ درصد کاهش می‌دهد و رشد مو را مختل می‌کند.
- از مصرف غذاهای ناسالم خودداری کنید. غذاهایی که حاوی چربی‌های اشباع‌شده، قند و مواد افزودنی هستند، می‌توانند به طور غیرمستقیم بر سلامت مو تأثیر منفی بگذارند. مواد مغذی کافی برای رشد مو از طریق تغذیه سالم تأمین می‌شود؛ بنابراین مصرف غذاهای غنی از ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و مواد معدنی ضروری است.
- از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و مواد شیمیایی خودداری کنید. تماس مکرر با آلودگی‌های محیطی و مواد شیمیایی، مانند محصولات شستشو و حالت‌دهنده‌های نامناسب، می‌تواند به پوست سر آسیب زده و روند رشد طبیعی مو را مختل کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
- اگر ریزش مو پس از ۳ ماه متوقف نشده و رشد مجدد مشاهده نشد.
- اگر التهاب شدید، قرمزی یا ترشح عفونی در محل کاشت مشاهده شد.
- اگر ریزش مو همراه با خارش شدید و پوسته‌ریزی غیرطبیعی بود.
نتیجه‌گیری
در نهایت، آیا می‌توان جلوی ریزش موهای تازه کاشته شده را گرفت؟ خبر خوب این است که با رعایت مراقبت‌های لازم، ریزش مو پس از کاشت تا حد زیادی قابل کنترل است. تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که رژیم غذایی مناسبی دارند، داروهای تثبیت‌کننده را مصرف کرده و از استرس نیز دوری می‌کنند، تا ۹۰ درصد شانس حفظ موهای تازه کاشته‌شده خود را افزایش می‌دهند. پزشکان تاکید دارند که کاشت مو یک راه‌حل قطعی است، اما تنها در صورتی که فرد پس از عمل، مراقبت‌های توصیه‌شده را جدی بگیرد.
