مقدار کسری تجارت غیرنفتی سرزمین چه مقدار است؟_دلچسب

به گزارش

خبرگزاری موج

​، بر پایه اطلاعاتی که از سوی گمرک ایران انتشار شده، صادرات سرزمین در سال ۱۴۰۲ بدون احتساب صادرات برق، نفت، خدمات فنی مهندسی و تجارت‌چمدانی ۴۹.۴ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل از آن ۸.۹ درصد افت داشته است. این چنین مجموع صادرات سرزمین با احتساب نفت، برق، تجارت چمدانی ۸۶.۹ میلیارد دلار بوده است.

در این بین مجموع واردات سرزمین (با احتساب واردات ۱.۹ میلیارد دلاری شمش طلای استاندارد) در سال قبل به ۶۶.۳ میلیارد دلار رسیده است.

بر این مبنا تراز تجاری سال ۱۴۰۲ با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی مهندسی و برق بیشتر از ۲۰.۶ میلیارد دلار بوده، اما تراز تجاری غیرنفتی (یعنی بدون احتساب نفت خام، خدمات فنی و مهندسی و برق) به نزدیک به منفی ۱۶.۸ میلیارد دلار رسیده است.

این در حالی است که کسری تراز تجاری غیرنفتی سرزمین در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب ۴.۵ و ۶.۴ میلیارد دلار بوده که مشخص می کند کسری تراز تجاری سرزمین در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل از آن ۲.۶ برابر و نسبت به سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۳.۷ برابر شده است.

به طور کلی در ماه‌های تازه آمارها حاکی از روال نزولی قیمت صادرات غیرنفتی بوده و مسئولان دولتی اعتقاد دارند در ماه‌های تازه قسمت مهمی از کسری‌های تراز تجاری غیر نفتی ناشی از افت قیمت‌های جهانی به اختصاصی در حوزه محصولات پتروشیمی بوده که قسمت عمده‌ای از صادرات غیرنفتی ایران را راه اندازی می‌دهد.

آمار گمرک هم مشخص می کند که سال قبل ۴۸.۸ میلیون تن کالاهای پتروشیمی به قیمت ۱۹.۴ میلیارد دلار از سرزمین صادر شده که قیمت آن‌ها نسبت به سال ۱۴۰۱ افت ۲۸.۶ درصدی داشته است. علت این حالت هم، افت قیمت متوسط اقلام صادراتی پتروشیمی از ۴۹۶ دلار در سال ۱۴۰۱ به ۳۹۸ دلار در سال ۱۴۰۲ بوده که یعنی متوسط قیمت محصولات پتروشیمی افت نزدیک به ۲۰ درصدی داشته است. بر این مبنا اگر حجم صادر شده در سال ۱۴۰۲ با متوسط قیمت سال ۱۴۰۱ صورت می‌گرفت، قیمت صادرات اقلام پتروشیمی به جای ۱۹ میلیارد دلار به ۲۴ میلیارد دلار می‌رسید.

علاوه بر این مهدی ضیغمی -رئیس سازمان گسترش تجارت- در یکی از نشست‌های شورای او گفت‌وگوی دولت و قسمت خصوصی استان تهران حرف های می بود که علت مهم افزایش وزنی واردات و افت قیمت صادرات در ۹ ماهه سال قبل، بیش‌اظهاری واردات و کم‌اظهاری صادرات است. در اصل مطابق حرف های‌های او بیش‌اظهاری‌ها و کم‌اظهاری‌ها و این چنین کارت‌های اجاره‌ای ناشی از چندنرخی بودن ارز است.

اما به نظر می‌رسد قسمت خصوصی نظر فرد دیگر دارد؛ بر پایه گزارش معاونت بازدید‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، تحت گفتن «وابستگی به بازارهای محدود و خام‌فروشی، چالش‌ اساسی‌ صادرات غیرنفتی‌ ایران طی دهه تازه»، صادرات غیرنفتی ایران در سال‌های قبل با چالش‌های بسیاری مواجه بوده و وابستگی به تعداد محدودی از مقاصد صادراتی و تمرکز بر صادرات کالاهای اولیه دو مشکل اساسی در این عرصه می باشند؛ چراکه این کار نه تنها ریسک اقتصادی را افزایش می‌دهد بلکه مانع از گسترش پایدار و تشکیل اشتغال می‌شود.

به طور کلی وابستگی به بازارهای محدود و خام فروشی دو چالش اساسی در مسیر گسترش صادرات غیرنفتی ایران می باشند. برای حل این مشکل ملزوم است با اتخاذ سیاست‌های مناسب تنوع در مقاصد صادراتی و محصولات صادراتی افزایش یابد.