اتاق فکر اروپایی بر قیمت بسیار توافق چابهار برای ایران و هندوستان اصرار کرد_دلچسب

به گزارش

خبرگزاری موج

​، تارنمای موسسه «Modern Diplomacy» در گزارش تحلیلی خود با گفتن «توافق چابهار، سرچشمه زمان‌ها برای هند و ایران» آورده است ایران و هند روز ۱۳ ماه می قرارداد مهمی را بر سر بندر چابهار امضا کردند. بر پایه قراردادی که بین سازمان بندر و دریانوردی ایران و شرکت (IPGL) Iran and India Ports Global Ltd منعقد شد، شرکت هندی منفعت برداری و اندوخته گذاری نزدیک به ۱۲۰ میلیون دلاری را در عرصه تجهیز پایانه شهید بهشتی بندر چابهار انجام می‌دهد، ضمن آنکه گشایش اعتباری معادل ۲۵۰ میلیون دلاری را هم برای بهبود زیرساخت این بندر برعهده گرفته است. این توافق به هند اجازه منفعت برداری از این تاسیسات را به زمان ۱۰ سال می‌دهد که یقیناً این همکاری قابلیت تمدید خودکار را در آخر قرارداد جاری دارد.

در واقع قرارداد فوق به هند قابلیت منفعت گیری با تاخیر از موقعیت استراتژیک چابهار را در همجواری دریای عرب، ایران، افغانستان و انگیزه دسترسی به آسیای مرکزی را می‌دهد.

این گزارش برخی از مزایای این توافق بین تهران و دهلی نو را برشمرده است. نخست، توافق فوق فرصتی برای تحکیم و تحکیم زیاد تر روابط هند و ایران خواهد می بود که این کار در بعد عرصه همگرایی فزاینده بین دهلی نو و تهران در موضوعاتی همانند طالبان، ظهور مجدد تروریسم در منطقه افغانستان – پاکستان و نیاز به تحکیم ربط با آسیای مرکزی و موارد دیگر قابل او گفت و گو است.

مطابق این تحلیل، این چنین تمایل هند به چابهار که به تازگی شدت یافته است، می‌تواند مسیر را برای منفعت گیری از پتانسیل روابط هند و ایران تحکیم کند. همکای هند در چابهار که از سال ۲۰۱۸ اغاز شد که نتیجه آن جابجایی ۴.۸ میلیون تن محموله فله می بود. قرارداد تازه اما می تواند بازتابی از مطمعن ایرانیان و تمایل به منفعت گیری از تخصص هند در حمل و نقل بندری باشد که تحکیم راه‌های ارتباطی به افغانستان و آسیای مرکزی از طریق چابهار را برای هند به همراه می‌آورد. در این چارچوب چابهار می‌تواند نقش مهمی در تحکیم سیاست ربط هند یا گسترش و تعامل فعال دهلی نو با جمهوری‌های آسیای مرکزی (CAR) داشته باشد.

در عین حال، احیای بندر چابهار به تحکیم پروژه‌های ارتباطی همانند کریدور بین‌المللی حمل‌ و نقل شمال جنوب (INSTC) پشتیبانی می‌کند مهمتر از همه، این که احیای جایگاه چابهار و دو مسیر به آسیای مرکزی و قفقاز، به هند این امکان را می‌دهد که بر مانع ها جغرافیایی سنتی تشکیل شده در تحکیم دسترسی دهلی نو به آسیای مرکزی و اوراسیا تسلط کند.

از دیگر زمان های مهم بندر چابهار برای هندوستان، نزدیکی آن به بندر Duqm واقع در ساحل جنوب شرقی عمان و مشرف به دریای عرب و اقیانوس هند است. قرارداد چابهار یادداشت تفاهم (MoU) بین دهلی نو و مسقط در سال ۲۰۱۸ را در عرصه اجازه به کشتی‌های نیروی دریایی هند برای پهلوگیری و دسترسی به آن بندر استراتژیک عمان برای نگهداری و حمایتلجستیکی تسهیل می‌کند. ترکیب وجود غیر نظامی هند در چابهار با وجود دریایی در دقم می‌تواند به دهلی نو اجازه دهد با مطرح‌های راهبردی چین در دریای عرب رقابت کند.

گزارش «مادرن دیپلماسی» پیوند راهبردی چابهار و دقم را در چارچوب تحکیم روابط پایدار و زیاد تر صمیمانه بین عمان و ایران برسی کرد و افزود: این نوشته با دقت به موقعیت دو سرزمین و این چنین چابهار در دو طرف تنگه مهم هرمز که برای واردات و امنیت انرژی هند حیاتی است، اهمیت بیشتری اشکار می‌کند. در این راستا، هند و ایران می‌توانند به بیانیه دهلی نو در سال ۲۰۰۳ رجوع کنند که در آن عرصه‌های همکاری بین دو طرف از جمله دفاع، به‌اختصاصی در عرصه‌هایی همانند تمرین‌های مشترک دریایی و کنترل و امنیت خطوط دریایی گفتن شده است.

در قسمت پایانی این گزارش یک مانع بزرگ برای تحقق ظرفیت‌های توافق تازه چابهار، تهدید خطر احتمالی تحریم‌های آمریکا گفتن شده که علیه هر نهادی اعمال خواهد شد که به خرید وفروش تجاری با ایران فکر می‌کند. باوجود معافیت اراعه شده به هند در چابهار، کارزار سختی حداکثری که در سال ۲۰۱۹ توسط دولت ترامپ در چارچوب درگیری ایران و آمریکا اعمال شد، حالت چابهار را در هاله‌ای از ابهام قرار داد. اظهار تازه تشدید تحریم‌ها توسط واشنگتن بلافاصله بعد از امضای توافق چابهار، به سخت‌تر شدن نگرش واشنگتن در روبه رو ایران اشاره دارد.

گزارش اصرار دارد: در این شرایط دهلی نو باید به ایالات متحده در رابطه اهمیت چابهار برای ارتباطات منطقه‌ای خود پافشاری کند و حتی اگر آمریکا بر تحریم‌ها پافشاری داشته باشد، هند نباید از قرارداد منصرف شود، بلکه باید عزم خود را برای تحقق منافع راهبردی خود در چابهار جزم کند. این کار این چنین وجهه دهلی نو را به گفتن یک شریک قابل مطمعن در چشم ایران تحکیم خواهد کرد و در نتیجه در تحکیم روابط دوجانبه تاثییر دارد. واشنگتن هم باید از افزایش سختی بر هند پرهیز کند و در عوض به قیمت وجود نیرومندتر هند در ایران و دریای عرب در روبه رو چین فکر کند.